Majątek wspólny
Zgodnie z art. 124 ust. 1 Prawa upadłościowego, jeżeli małżonkowie pozostawali w ustroju wspólności majątkowej, majątek wspólny małżonków wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny. W odniesieniu do postępowań prowadzonych wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej kwestie stosowania tego przepisu wydawał się rozstrzygać art. 4912 ust. 1, który nakazuje odpowiednie stosowanie między innymi przywołanego powyżej przepisu.
Nie uchroniło to jednak przed rodzeniem się wątpliwości, czy wspomniane „odpowiednie stosowanie” art. 124 ust. 1 w każdej sytuacji będzie oznaczało bezwarunkowe wejście całego wspólnego majątku małżonków do masy upadłości jednego z nich. Rozbieżne opinie pojawiały się zwłaszcza w sytuacjach, kiedy stan niewypłacalności jednego z małżonków zaistniał w wyniku zobowiązań, o których drugi w ogóle nie wiedział lub sprzeciwiał się ich zaciągnięciu. Nie brakowało poglądów, według których w takich okolicznościach do masy upadłości powinna wejść jedynie część majątku wspólnego, która przypada upadłemu małżonkowi, co wiązałoby się z koniecznością przeprowadzenia jego podziału.
Uchwała Sądu Najwyższego
Ostatecznie omawiane zagadnienie trafiło do Sądu Najwyższego, którego Izba Cywilna orzekając w składzie 7-osobowym rozstrzygnęła, że z dniem ogłoszenia upadłości małżonka, nieprowadzącego działalności gospodarczej, pozostającego w ustroju wspólności majątkowej, między małżonkami powstaje rozdzielność majątkowa, a majątek wspólny, którego podział nie jest dopuszczalny, wchodzi do masy upadłości.
Podjęta 16 grudnia 2019 roku uchwała jednoznacznie wskazuje, że w wypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej jednego z małżonków nie ma możliwości uchronienia części ich wspólnego majątku. Jedynym instrumentem pozostającym w rękach drugiego małżonka jest zatem zgłoszenie wierzytelności do sędziego-komisarza.
Innym wyjście jest ustanowienie umownej rozdzielności majątkowej, jednak takie rozwiązanie będzie skuteczne wobec masy upadłości wyłącznie, jeżeli zostało zastosowane co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości (art. 126 ust. 1 Pr. up.)
(uchwała 7 sędziów Izby Cywilnej SN z 16 grudnia 2019 r., III CZP 7/19)
Masz pytania? Potrzebujesz wsparcia? Wejdź na www.upadanie.pl i wyślij do nas informacje.
Adam Pasternak
Asystent Syndyka
Lege Advisors Sp. z o.o.
A intercyza?
Intercyza jest jak najbardziej ważna o ile została zawarta co najmniej dwa lata przed złożeniem wniosku o upadłość konsumencką na co wskazuje art. 126 Prawa Upadłościowego.